Η επαγγελματική εξουθένωση, γνωστή και ως burnout, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα του εργασιακού άγχους ή των υπερβολικών ευθυνών, που ίσως πήρες εσύ πάνω σου. Υπάρχουν κι άλλα πράγματα, όπως ο τρόπος που ζεις ή/ και η προσωπικότητά σου, που μπορεί να συνεισφέρουν στην εμφάνιση των συμπτωμάτων του burnout.
Αισθάνεσαι άγχος, πίεση και συναισθηματική εξάντληση στη δουλειά; Αν ναι, μπορεί λοιπόν να περνάς επαγγελματική εξουθένωση.
Πώς όμως μπορεί κανείς να ξεπεράσει αυτή την κατάσταση, τον σύνδρομο του burnout; Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε το φαινόμενο της επαγγελματικής εξουθένωσης, διερευνώντας τα αίτια, τα συμπτώματα και τις πιθανές λύσεις!
Ποια είναι τα συμπτώματα σε μία κατάσταση burnout;
Αυτό το ολοένα και πιο συχνό πρόβλημα στον εργασιακό χώρο, το burnout, απασχολεί όλο και περισσότερους ανθρώπους. Η εξάντληση αυτή μπορεί να παρουσιαστεί με διάφορα συμπτώματα, τα οποία γίνεται να είναι σωματικά, συναισθηματικά ή συμπεριφορικά.
Αναλυτικότερα στο burnout έχεις συμπτώματα όπως:
- Σωματικά συμπτώματα, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, αδυναμία, πονοκέφαλο ή πόνους στην πλάτη.
- Συναισθηματικά συμπτώματα, που μπορεί να είναι το αίσθημα απογοήτευσης, απώλειας ενδιαφέροντος, ανασφάλειας ή απομόνωσης.
- Συμπεριφορικά συμπτώματα, που μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγές στην όρεξη, αύξηση της κατανάλωσης αλκοόλ ή αλλαγές στον ύπνο.
Υπάρχει μόνο ένα είδος burnout;
Όχι, δεν υπάρχει μόνο ένα είδος burnout. Η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να προκύψει από διάφορες καταστάσεις και να παρουσιάζεται με διάφορους τρόπους.
Οι ερευνητές έχουν ταξινομήσει την κόπωση σε τρεις βασικές κατηγορίες:
- Overload burnout: Είναι η κατάσταση που προκύπτει όταν κάποιος αισθάνεται ότι πρέπει να εργάζεται ασταμάτητα για να ανταποκριθεί σε υπερβολικές απαιτήσεις, με αποτέλεσμα να εξαντληθεί σωματικά και συναισθηματικά.
- Under-challenge burnout: Εμφανίζεται όταν κάποιος βιώνει μια κατάσταση απογοήτευσης και αδιαφορίας λόγω της έλλειψης προκλήσεων ή ενδιαφέροντος στην εργασία του.
- Neglect burnout: Αναφέρεται στην κατάσταση που προκύπτει όταν κάποιος αγνοεί ή αποφεύγει τις εργασιακές του ευθύνες, προκαλώντας έτσι έναν κύκλο αποτυχίας και απογοήτευσης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απογοητευτικές επιδόσεις και να ενισχύσει την αίσθηση της ανεπάρκειας και της επαγγελματικής κόπωσης.
Κάθε τύπος burnout απαιτεί διαφορετικές προσεγγίσεις αντιμετώπισης και θεραπείας, γεγονός που τονίζει τη σημασία της αναγνώρισης των ειδικών συμπτωμάτων και της ανάπτυξης εξατομικευμένων στρατηγικών για την αντιμετώπιση της κάθε κατάστασης.
Πώς μπορείς να βγεις από την κατάσταση του burnout;
Η ανάκαμψη από την επαγγελματική εξουθένωση απαιτεί χρόνο και φροντίδα του εαυτού σου. Ξεκίνησε με την αλλαγή του τρόπου ζωής σου, βάζοντας σε προτεραιότητα την υγιεινή διατροφή, την άσκηση και τον ύπνο, όπως και το να λες “όχι” σε υπερβολικές απαιτήσεις!
Προσπάθησε να αποσυνδεθείς από την τεχνολογία και να βρεις χρόνο για δημιουργικές δραστηριότητες, αποφεύγοντας μία μονότονη και καθιστική ζωή. Μπορείς ας πούμε:
Να δραπετεύσεις από τη δουλειά!
Πάρε μια διακοπή από τα emails και τις κλήσεις. Κάνε απλά ένα βήμα πίσω.
Να πάρεις μια “ανάσα”.
Περπάτησε στη φύση, είτε είναι σε ένα βουνό είτε στη θάλασσα. Απλά απόλαυσε τον χρόνο σου εκεί.
Να ξεκινήσεις ένα χόμπι για χαλάρωση.
Ξεκίνα κάτι νέο, όπως γιόγκα, κηπουρική ή μαγειρική. Είναι κάτι διαφορετικό και χαλαρωτικό.
Να περάσεις χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα.
Βγες με φίλους και οικογένεια. Αλλά θυμήσου, καμία κουβέντα για δουλειά!
Να φροντίσεις τον εαυτό σου!
Να κάνεις όσα σε κάνουν να νιώθεις καλά. Ο εαυτός σου θα σε ευχαριστήσει!
📍 Το να αντιμετωπίσεις το burnout μπορεί να είναι δύσκολο, αφού πρέπει να αντιμετωπίσεις συνήθειες που προκαλούν άγχος και κούραση. Κάποιες τεχνικές αυτοβοήθειας μπορεί να βοηθήσουν, αλλά η επαγγελματική βοήθεια είναι αποτελεσματικότερη.
Οι ειδικοί στην ψυχική υγεία, όπως οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι, μπορούν να βοηθήσουν να βρεις τι προκαλεί το burnout, να δώσουν τρόπους αντιμετώπισης του άγχους και της κούρασης, και να σε στηρίξουν να εφαρμόσεις αυτές τις τεχνικές.
Επαγγελματική εξουθένωση: Πώς μπορεί κανείς να την αποφύγει;
Για να αποφύγεις την εξάντληση στο μέλλον, είναι σημαντικό να διατηρήσεις έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Ξεκίνησε την ημέρα σου με μια χαλαρωτική ρουτίνα και βρες χρόνο για δραστηριότητες που σε ευχαριστούν. Επιπλέον, μάθε τεχνικές διαχείρισης του άγχους και εφάρμοσέ τες καθημερινά.
Μερικές πρακτικές συμβουλές είναι οι εξής:
Βάλε όρια.
Κράτησε την εργασία και την προσωπική σου ζωή χωριστά.
Μάθε να λες “όχι”!
Δεν μπορείς να κάνεις τα πάντα, οπότε εστίασε στα πιο σημαντικά.
Κάνε παύσεις.
Οι τακτικές διακοπές μπορούν να βοηθήσουν τον εγκέφαλό σου να αναπαυτεί.
Χαλάρωσε.
Κανείς δεν είναι τέλειος, μην προσπαθείς να κάνεις τα πάντα τέλεια.
Βρες χαρά στη καθημερινότητα.
Ακόμη και οι μικρές εργασίες μπορούν να είναι διασκεδαστικές.
Φρόντισε τον εαυτό σου.
Πάρε χρόνο για διαλογισμό και σημείωσε τα συναισθήματά σου.
Μίλησε.
Αν η δουλειά σου είναι απαιτητική, συζήτησέ το με τους συναδέλφους και τον προϊστάμενό σου.
Και αν πρόκειται για εργασιακό άγχος;
Το εργασιακό άγχος είναι μια κατάσταση που προκύπτει όταν υπάρχει ανισορροπία μεταξύ των απαιτήσεων της εργασίας και της ικανότητας του ατόμου να ανταποκριθεί σε αυτές. Αυτό συχνά οδηγεί σε σωματική, ψυχική και συναισθηματική ένταση.
Μπορεί πράγματι να πρόκειται για απλό εργασιακό άγχος, το οποίο και πάλι είναι σημαντικό να μάθεις να διαχειρίζεσαι. Όπως και να έχει εάν αναγνωρίζεις κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα του burnout, καλό είναι να το σκεφτείς με ηρεμία και να εφαρμόσεις άμεσα κάτι από τα παραπάνω.
Να θυμάσαι ότι αξίζει να ζητήσεις επαγγελματική βοήθεια εάν αισθάνεσαι ότι το άγχος και η εξάντληση σε καταβάλλουν.
Στην υγεία σου δεν πρέπει να γίνονται συμβιβασμοί. Προστάτευσε τον εαυτό σου με ένα αξιόπιστο πρόγραμμα ασφάλισης υγείας.
📍 Μην αφήνεις απρόοπτες καταστάσεις να σε επηρεάζουν, επένδυσε στην υγεία σου σήμερα, για ένα ασφαλέστερο αύριο.
Πλέον δεν είναι και τόσο δύσκολο. Επισκέψου το Βρες τον Ασφαλιστή σου και σχεδίασε το ασφαλιστικό σου πλάνο, όπως το θες!
Βιβλιογραφία
1. HelpGuide. Melinda Smith, M.A., Jeanne Segal, Ph.D. and Lawrence Robinson. Burnout Prevention and Recovery.
2. Verywell Mind. Elizabeth Scott, Ph.D. (2022). How to recognize burnout symptoms.
3. Harvard Business Review. Melody Wilding. (2022). 3 types of burnout and how to overcome them.
4. Υγεία Μου. Γεωργία-Χριστίνα Κανελλοπούλου, Ψυχολόγος – Οικογενειακή Σύμβουλος. (2019). Burn οut: Τα επικίνδυνα σημάδια και πώς θα το ξεπεράσουμε.
5. Πρώτο Θέμα. Έλσα Μπάρδα, Κλινικός Ψυχολόγος – Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς. (2021). Burnout: Τι είναι το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης και ποια τα συμπτώματά του.
6. Σπύρος Καλημέρης, Ψυχοθεραπευτής. (2020). Burnout – σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης.